Het zou een doodgewone zaterdagmiddag worden. Zo één waarop een boek wordt voorgesteld: Aan Daens, een brievenboek van hedendaagse mensen aan een reeds lang overleden priester uit Aalst, wiens boodschap vandaag wordt vertaald in ‘solidariteit, democratie, onderwijs, méér Vlaanderen én actief pluralisme’. Wie het Priester Daensfonds kent, weet dat ze zo’n werk ernstig nemen. Het Priester Daensfonds wil zich niet voor een kar laten spannen, tenzij die van het daensisme. Dus riepen ze zo breed mogelijk op een brief te schrijven aan Adolf Daens. Die oproep vond gehoor. Net geen honderd brieven staan er in het boek. Van schrijvers uit de Vlaamse beweging, de politiek, de sociale beweging, vakbonden, kunstenaars, professoren, het middenveld, geestelijken, en ga zo maar door. Een mooi initiatief.

Maar zo dachten de linkse vrienden er niet over. Rudy de Leeuw, telg uit een daensistische familie, kwam te weten dat er in het boek met zijn brief aan Daens ook, o afschuw en gruwel, een brief stond van Gerolf Annemans en Barbara Pas, leden van het Vlaams Belang. En verder in het boek stonden Vlamingen van wie niet echt duidelijk was of dat geen extremisten waren. Rudy schreef snel een nieuwe brief, een e-mail naar het Priester Daensfonds, om te zeggen dat hij het daarmee niet eens was. En, om helemaal gerust te zijn, liet hij die mail ook lekken. Want, geloof het of niet, een beetje later staat een citaat uit die brief op een blog van een linkse militant, en nog een beetje later op de blog van het Anti-Fascistisch Front (AFF). In nood kent men zijn vrienden. De bedoeling was zeker niet het verwijt te krijgen dat hij in een boek stond met een hoop N-VA’ers én de in het cordon geplaatste VB’ers. Rudy eet uit de hand van zijn Franstalige FGTB-bazen en hij weet hoe geladen de situatie nu is. Gelukkig had Daens meer moed. Alles wat Vlaams is, is per definitie schadelijk voor socialisten dezer dagen. Rudy werd al snel gevolgd door Stefaan van Hecke, federaal volksvertegenwoordiger voor Groen.

Op de boekvoorstelling gaf Johan Velghe les democratie aan de afwezige linkse gruwelaars: “Actief pluralisme betekent openheid en een wederzijdse respectvolle erkenning van de verscheidenheid van levensbeschouwelijke visies. Is het afwijzen van fundamentalisme, en een engagement tot een reële dialoog en een open gesprekscultuur.”
Daarop had ik wel eens de repliek van De Leeuw willen horen. Barbara Pas en Gerolf Annemans maakten er trouwens geen probleem van in eenzelfde boek te staan als communist Peter Mertens van PVDA+. Enfin, genoeg over die affaire.

Leonard

Er staat namelijk een veel interessantere passage in het boek. De brief van aartsbisschop Leonard aan ‘confrater Daens’ die volgens de aartsbisschop ongetwijfeld een goede plaats moet hebben in de hemel. En hij stuurt zijn brief in ‘vriendschap’ en ‘met erkentelijkheid’. Zoveel eer mocht Daens in zijn leven uit Mechelen niet ontvangen, integendeel. Leonard gaat nog verder. Hij mijmert over hoe het zou geweest zijn “mocht u steun uit Gent en Mechelen hebben gekregen” en hij voegt eraan toe “over de grond van de zaak had u volledig gelijk. U deed er goed aan mee te strijden aan de kant van de arbeiders, die schandelijk werden uitgebuit, die hele dagen voor een hongerloon moesten werken, die blootgesteld waren aan willekeur en misbruiken van allerlei slag. Zelfs al is het principieel niet aan te bevelen dat een priester een politieke beweging lanceert, toch kon men het u grotendeels vergeven door de uitzonderlijke omstandigheden waarin u en uw mensen leefden.”
Ik weet niet wat u daarover denkt, ik zie dat als een knieval.
Maar, ik hoop dat u zit, het is nog niet gedaan. Opnieuw Mgr. Leonard: “U deed er goed aan u aan te sluiten bij de beginnende Vlaamse beweging, door te ijveren voor de erkenning van de taal en de cultuur van uw streek, in een tijd waarin de Belgische staat nog een instrument van onrechtmatige verfransing van heel uw volk was. U had gelijk om de incoherentie en de arrogantie van publieke mandatarissen aan te klagen, die de taal van een bevolking die zij verondersteld werden te vertegenwoordigen negeerden en misprezen.”
Bent u er nog? Ik denk dat Daens in de hemel een vette knipoog naar kardinaal Mercier gaf toen ze die brief daar lazen. Een rehabilitatie voor Daens en voor de Vlaamse beweging vanuit Mechelen. Zeg nu nog eens dat dit geen ophefmakend boek is. Bij mij krijgt het een ereplaats. Dit is zeker het enige boek met zoveel auteurs uit zoveel uithoeken van het politieke spectrum van Vlaanderen, verenigd rond de figuur Daens. Daarnaast denk ik er ernstig over na die brief van Leonard uit te vergroten en in mijn kantoor op te hangen. Onze grootouders moesten het geweten hebben.

 

Het boek (272 bladzijden) – een beperkte en speciale uitgave ter gelegenheid van Daens175 – kan besteld worden door 21 euro (15 euro + 6 euro verzendingskosten) over te schrijven op rekeningnummer BE50 8916 6401 4318 van het Priester Daensfonds, 9300 Aalst.
Vermelden: ‘Aan Daens’.
Info: secretariaat.daensfonds@skynet.be