Wie aan de middeleeuwen denkt, ziet een wereld voor zich van koene ridders en horige boeren, van hoofse liefde en barbaars geweld, van saamhorigheid en tweespalt, vazallentrouw en koningsverraad, duistere kerkers en lichtende kathedralen, van koopmanskoggen en drakenschepen, van zwarte dood en onwankelbaar geloof. Dit tweekoppige beeld is het product van renaissance en romantiek. Het hangt aan elkaar van onuitroeibare clichés die feitelijk betrekking hebben op beperkte en door de verbeelding vertekende aspecten van deze lange en complexe periode uit de Europese geschiedenis. In het recente onderzoek worden de duizend jaar tussen 500 en 1500 vooral gezien als een tijd van ingrijpende sociale, economische en culturele transformaties, die de Oude Wereld totaal hebben veranderd. Deze geheel herziene editie van Eeuwen des Onderscheids probeert de essentie van deze grote middeleeuwse transformatieprocessen te vangen en begrijpelijk te maken, aan de hand van kernthema's zoals aristocratie en heerschappij, kerstening en syncretisme, het ontstaan van naties en staten, urbanisatie en de opkomst van een commerciële economie, de kruistochten, de gevolgen van de pestepidemieën, en het wereld- en mensbeeld in de middeleeuwen.
Wim Blockmans (1945) is emeritus hoogleraar middeleeuwse geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Peter Hoppenbrouwers (1954) is hoogleraar middeleeuwse geschiedenis aan de Universiteit Leiden.