‘Daesh’. Zo noemen de Arabieren IS. Een acro­niem dat ook ‘vertrappelen’ betekent.

In de zomer van 2014 werd de wereld met verstom­ming geslagen toen de Irakees Abu Bakr al-Baghdadi het spreekgestoelte besteeg van de belangrijkste moskee van Mosul en zichzelf uitriep tot kalief van een godsstaat die zich uitstrekte over Irak en Syrië. IS kwam uit het niets, maar lag weldra op ieders lippen.

Tijdens de onstuitbare opmars van IS was de Arabische wereld volop in beroering. Syrië en Irak zonken weg in anarchie, de broeihaard van terro­risme. Jemen, Libië en andere Noord-Afrikaanse landen verkeerden in staat van ontbinding en Turkije vervreemdde op korte tijd van het Westen. In Egypte en Tunesië verloren de Moslimbroeders de macht die ze tijdens de Arabische Lente hadden veroverd. Ze werden de inzet van een bittere strijd tussen de oliemonarchieën Qatar en Saoedi-Arabië. Bovendien deed het nucleaire akkoord tussen de VN en erfvijand Iran de spanning tussen soennieten en sjiieten nog hoger oplopen. Oude allianties ruimden plaats voor nieuwe, grenzen werden fictief. Ook de Europese. De Middellandse Zee werd een dodenzee. Met het nieuwe terrorisme groeide de islamofobie en keerde het antisemitisme terug in de Europese steden.

Wie liet de geest uit de fles? Wat is IS en waarom slaagt het Westen er maar niet in de nieuwe terreur te bedwingen? En hoe valt de spectaculaire opmars van IS te verklaren? Kunst- en Midden-Oostenkenner Jef Lambrecht, voormalig VRT-journalist, geeft een ontnuchterend inzicht in het ontstaan en de aard van deze giftige vrucht van de Arabische Lente.