NSB-predikant

Auteur(s)
Tijssen Henk
Uitgever
Aspekt
ISBN
978 94 6153 880 2

NSB-predikant

Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog waren er bij onze noorderburen een paar tientallen dominees die openlijk de zijde kozen van de Nationaal Socialistische Beweging (NSB) van Anton Mussert. De meest populaire was Lodewijk Ekering (1889-1964). Hij bezat zowel een diploma in de theologie als in de rechten, vandaar dat hij wel eens dominee-meester werd genoemd.

Ekering was veruit de meest populaire en getalenteerde spreker van de Nederlandse Hervormde Kerk. Als predikant schuwde hij geen felle en radicale uitspraken. Menigmaal klaagde hij de ‘zegeningen’ (zo Ekering) van de democratie aan en verhulde hij zijn afkeer voor het kapitalisme niet. Ook als radiospreker (AVRO) kende hij een groot succes en was hij veel gevraagd. Zijn populariteit had hij vooral te danken aan zijn inzet; in Noordwijk aan Zee (1916-1921) zette hij zich dag en nacht in zonder zichzelf te sparen, voor de nabestaanden van zeelui die met hun schip op zeemijnen gelopen waren, alsook voor de slachtoffers van de Spaanse griep. Vanaf 1921 zette hij zich als dominee in Amsterdam in de eerste plaats in om er de sociale wantoestanden aan te klagen en te verbeteren.

Al vanaf 1934 sympathiseerde dominee Ekering met de NSB. Zijn oversten wisten dat, maar traden niet op. Daarvoor was hij te populair en te belangrijk. Wel kantten ze zich tegen zijn plannen om binnen de NSB een Theologisch Front op te zetten, ook Mussert was er tegen. Een eigen NSB-radio met Ekering aan het hoofd bleef een doodgeboren kind. Uit virulente afkeer voor het communisme bleef hij tijdens de bezetting trouw aan de NSB tot het bittere einde. Hierdoor werd het, naargelang de oorlog evolueerde, stil rond Ekering. Persoonlijk was hij met Mussert bevriend.

Na de bevrijding werd Ekering tot vier jaar opsluiting veroordeeld en ontslagen uit zijn ambt. Maar al in 1953 werd hij in ere hersteld en kreeg hij zijn domineesambt terug. Deze gedocumenteerde biografie is uitermate interessant, maar hangt nogal zanderig aan elkaar, waardoor de hoofdpersoon enigszins in de kou blijft staan. Bibliografie en eindnoten zijn aanwezig, maar illustraties (en dat in een biografie!) en register ontbreken.