Oostfront

Auteur(s)
Brouwer Jaap Jan
Uitgever
Aspekt
ISBN
978 94 6153 453 8

Oostfront

Toegegeven, er bestaat al een vloed van publicaties over de strijd aan het oostfront, 1941-1945. Ook in het Nederlands. Het boek van de Nederlandse oorlogsspecialist Jaap Jan Brouwer is echter een aanwinst en vult menige publicatie aan. In zijn ‘Oostfront’, oorspronkelijk in 2006 bij een andere uitgever verschenen maar al jaren uitverkocht, gaat Jaap Jan Brouwer op een bijzondere wijze aan de slag.

Niet alleen beschrijft hij de Duitse veldtochten van 1941 (Unternehmen Barbarossa) en 1942 (Fall Blau), daarnaast verdiept auteur zich in de evolutie van de commandostructuren van zowel de Duitsers als de Sovjet-Russen. Verder neemt hij de bewapening, de opleiding van officieren, onderofficieren en manschappen onder de loep en wijdt hij zijn aandacht aan de diverse wapenonderdelen van de deelnemende legers. Kritisch evalueert hij de stijl van leidinggeven van beide officierenkorpsen, de organisatiestructuur van beide landen en hun inlichtingen- en communicatiemiddelen. Brouwer beschrijft hoe de Duitsers als bij wonder de oostfrontwinter van 1941/1942 overleefden, en met welke logistieke en technische problemen de Reichsbahn in het oosten te kampen had. De scherpe analyses van de strategie, de krachtverhoudingen en de logistieke problemen aan beide zijden vormen Brouwers sterkste punt. Hier voegen we nog zijn liefde voor het detail aan toe. Zo krijgen we te lezen hoe de zware Duitse pantsers, Panthers en Tigers, zich op het slagveld verhielden, en met welke technische problemen ze te kampen hadden. En dat in een prettig leesbare stijl vervat. Het boek bevat een reeks gekende en minder gekende illustraties. Een aantal kaartjes en grafieken ondersteunen de tekst.

Na de zware strategische nederlaag in en rond Stalingrad en de overhaaste terugtrekking uit de Kaukasus kon het Duitse leger in het voorjaar van 1943 nog enkele successen boeken en het front stabiliseren. Maar in de zomer van hetzelfde jaar keerde het tij definitief in het voordeel van het Rode Leger. Een te verwachten Duitse overwinning nabij de stad Koersk draaide uit op een nederlaag door de val van Mussolini in Rome en de Brits-Amerikaanse landing, met steun van de maffia, op Sicilië. De Duitse legerleiding diende op Hitlers bevel het Koersk-offensief af te breken. Niet alleen vielen de Sovjets elders aan, een aantal frontdivisies dienden overhaast naar de Brennerpas overgebracht te worden om Italië te bezetten. Buiten enkele lokale Duitse aanvallen lag het initiatief thans definitief in handen van het Sovjetleger. Toch hadden de Sovjet-Russen nog twee volle jaren nodig om Berlijn te bereiken. Nergens anders verliep de strijd zo gruwelijk als aan het oostfront, misschien met uitzondering van de jungleoorlog in het Verre Oosten (1944/1945).