De Duitse journalist Hubert Seipel kon gedurende vijf jaar Poetin observeren en regelmatig met hem praten. In dit boek beschrijft hij de commentaren van Poetin op de belangrijkste gebeurtenissen van de laatste jaren. Poetin blijkt diep ontgoocheld over het onbegrip van het Westen en in het bijzonder de Verenigde Staten en Duitsland. Obama en Merkel behandelen hem belerend en betweterig. Ze willen hem altijd de les leren en verwijten hem dat hij geen vooruitgang maakt. Hij schendt de mensenrechten en gedraagt zich niet democratisch, terwijl zij toch ook een en ander op hun kerfstok hebben.

Uit de gesprekken blijkt dat de nationalist Poetin in de eerste plaats orde in zijn onmetelijk rijk wil brengen. Dit kan hij niet anders dan door op de klassieke Russische wijze met harde hand leiding te geven. Oppositie begrijpt hij niet en is dus ongewenst. Rusland moet in de eerste plaats een sterk land worden en in de gehele wereld als dusdanig gerespecteerd worden. Het is zijn missie dit te verwezenlijken. Dit is hij aan de Russische cultuur en geschiedenis verplicht.

Merkwaardig is wel dat de oud-communist zoveel belang hecht aan het religieuze. Als gelovige vindt hij dat de orthodoxie tot de identiteit van iedere Rus behoort.

Levend raadsel

De auteur laat Poetin aan het woord over heikele kwesties. Bijvoorbeeld over hoe hij de politieke macht van de oligarchen heeft beknot en daarom wel tegen Chodorkovski moest optreden. Ook de militaire interventie in het autonome gebied Zuid-Ossetië in Georgië wordt door Poetin in een juist daglicht geplaatst. Zeer lezenswaardig is zijn commentaar op de Oekraïne-saga waarin de rol van het Westen uit de doeken wordt gedaan.

Poetin is een levend raadsel. Niemand in het Westen weet echt wat hij denkt en wat hij wil. Een ideale omstandigheid om hem alle mogelijke snode plannen toe te schrijven. Zo zou hij, geïnspireerd door Hitler, alle Russischsprekenden terug in eigen land willen krijgen. Dit zou een oorlog met o.a. de Baltische landen en dus met de NAVO betekenen. De herovering van de Krim – zij het wel zonder oorlog – en het losweken van Oost-Oekraïne kunnen als eerste stappen geïnterpreteerd worden. Wil hij daarenboven niet alle 14 afgescheiden republieken van de Sovjet-Unie heroveren? Bovendien is hij niet van plan in zijn land rekening te houden  met de mensenrechten, en schrikt hij er niet voor terug nu en dan door zijn beschermeling Kadirov, dictator van Tsjetsjenië, een politieke moord in Rusland te laten plegen.

Koude Oorlog

Dit alles leidt tot spanning met het Westen en de sfeer van de Koude Oorlog wordt weer opgeroepen. Merkwaardig is dat in beide kampen regeringen en media klaarstaan om met veel energie de Koude Oorlog terug uit de kast te halen. Uit nostalgie? De macht der gewoonte? Of gewoon omdat het een gemakkelijk te hanteren politiek systeem is? Misschien is de beste vraag nog: wie heeft daar voordeel bij? Cui bono? In ieder geval de NAVO, die nu eindelijk opnieuw een taak heeft en floreert als in de hoogdagen van de Koude Oorlog.

Volgens Poetin is de Koude Oorlog nooit weggeweest. De Verenigde Staten en hun bondgenoten omsingelen de Russische Federatie met nieuwe NAVO-landen en willen zelf Oekraïne en Georgië in hun invloedssfeer inlijven. Toch was in 1990 in een herenakkoord in Moskou tussen Gorbatsjov en VS-minister James Baker afgesproken dat de NAVO zich niet in de vroegere invloedssferen van de Sovjet-Unie zou uitbreiden.

Hubert Seipel probeert afstand te houden van zijn gesprekspartner. Het is dus geen apologie van Poetin, maar wel noodzakelijke lectuur voor wie zich wil verdiepen in het enigma Poetin.