Vijfde en laatste Staatspolitisches Handbuch

 

Tot hier toe waren 4 bijzonder interessante boekdelen van het Staatspolitisches Handbuch beschikbaar, het eerste over begrippen van de conservatieve revolutie, een tweede over de belangrijkste werken, verder een interessant deel over de belangrijkste auteurs, en tot slot was er een deel over belangrijke plaatsen. Allemaal ten dienste van het samenbrengen van de brokstukken van de Duitse identiteit.

Men heeft dus lang getwijfeld over een vijfde deel, een deel over de belangrijkste data in de Duitse geschiedenis. Men heeft uiteindelijk beslist toch door te zetten met dit deel, omdat niet àlle gebeurtenissen gevat konden worden in het deel over de historische plaatsen van de Duitse geschiedenis. Er zijn nu eenmaal gebeurtenissen die niet aan één plaats gebonden maar aan meerdere, of gewoon aan een gans grondgebied of een bepaalde regio.

De bedoeling van dit vijfde boekdeel? “De data vormen de delen van de ketting die generaties van de laatste 2000 jaar met elkaar heeft verbonden tot een lotsgemeenschap. Uit de rijke schat van “Duitse jaargetallen” werd bijeengezocht wat kon dienen om de Duitse identiteit te versterken: tegen de schuldtrots dus en tegen de Duitse neiging tot zelfbeklag”.

De gebeurtenissen, de data werden chronologisch geordend. Niet helemaal verwonderlijk is dat de eerste beschikbare datum het jaar 98 n.o.j. is, het jaar waarin het boek Germania van de Romeinse auteur Publius Cornelius Tacitus verschijnt, zowat de eerste geschreven bron over de Germaanse voorvaders. Als eerste had Julius Caesar al erkend dat het bij Kelten en Germanen om twee verschillende volkeren ging. 

Bij een tweede datum, 410, gaat er bij sommige lezers misschien al een lichtje branden? Op 24 augustus van dat jaar komen Alarik en zijn West-Goten in het verzet tegen Rome.  In 429 richt Geiserich, koning van de Vandalen, de Vandalenstaat in Noord-Afrika op.  En in 496 verslaan de Franken, onder hun koning Clovis, de Alamannen in Zülpich, ten zuidwesten van Keulen. Een belangrijk jaartal en een belangrijke veldslag, omdat hiermee de landkaart van de verschillende Duitse, maar ook Germaanse stammen wordt vastgelegd.

Het hoofdstuk over het Eerste Rijk van de Duitsers, van 919 tot 1516 neemt bijzonder veel ruimte in beslag.  Hoe verder af, hoe ideaaltypischer een bepaald fenomeen soms wordt benaderd natuurlijk.  Zo wordt bijvoorbeeld aandacht besteed aan het feit dat Adalbert, eigenlijk Vojtech, door de heidense Prussen gedood wordt.  Of 1226, het jaar waarin keizer Frederik II de Duitse Orde de heerschappij over het latere Oost-Pruisen verleent.  Of de jaren waarin verschillende Duitse steden het stadsrecht verkrijgen – tweede helft van de 14^de eeuw, véél later dan Noord-Italiaanse en Vlaamse steden bijvoorbeeld.

1410: De Duitse Orde wordt zwaar geslagen in de slag bij Tannenberg. De 15^de en 16^de eeuw zijn ook op godsdienstig vlak zeer woelig: op 17 juni 1426 veroveren de Hussieten Aussig. Op 31 oktober 1517 stelt Martin Luther zijn 95 thesen ter discussie.  1524: start van de eerste Duitse boerenoorlogen.  Maar ook: op 2 maart 1619 wordt de eerste girobank van Duitsland opgericht.

Het boek sluit een kleine 200 pagina’s verder af met 9 november 1989, de val van de Berlijnse muur (wie herinnert zich dat nièt?) en 1 januari 2002, het belangrijke moment waarbij de euro de Duitse mark als betaalmiddel heeft vervangen.

Elk lemma wordt afgesloten met een beperkte literatuurlijst, en achteraan het boek vindt men verder een handig personenregister.  Ook dit deel is een bijzonder handig werkinstrument.