De beelden zijn bekend omdat ze tot het meest schokkende uit de bevrijdingsdagen van de nazomer van 1944 en mei 1945 behoren. Vrouwen, vaak nog jonge meisjes, die als een soort kermisattractie worden kaalgeknipt en geschoren, vaak beklad en achteraf soms geslagen, getrapt en verkracht werden. Die vrouwen stonden weerloos tegenover het tuig van de straat en genoten geen bescherming.

Meestal waren het mannen (soms vrouwen, zelfs Rode Kruisverpleegsters) die deze misselijkmakende handelingen uitvoerden. Later werd er vooral door de autoriteiten en de spraakmakende elite met enige schaamte op teruggekeken. Dergelijke barbaarse methodes waren niet bepaald feiten waarop een natie met fierheid kan op terugblikken.

Moffenmeiden

Auteur en historica Monika Diederichs, zelf de dochter van een Nederlandse moeder en een Duitse vader, schreef onder de titel “Wie geschoren wordt moet stil zitten” een boek over Nederlandse meisjes en vrouwen die in de periode 1940-1945 omgang hadden met Duitse militairen. Die contacten waren soms alleen vriendschappelijk, soms korte, oppervlakkige relaties, maar er waren ook meisjes en vrouwen die een lange relatie met een Duitser hadden en ermee trouwden. Na de bevrijding richtte de volkswoede zich op die moffenmeiden, soms ook ‘moffenhoeren’ genoemd.

Voor haar boek spoorde ze 56 van die vrouwen op en ondervroeg hen gedetailleerd naar de omstandigheden waarin ze kennis kregen met een Duitse militair, over de verkering die ze kregen, over de reacties van beide families en vrienden, en over wat er met hen gebeurde toen de oorlog voorbij was. De meeste meisjes werden niet verliefd op een Duitser omdat ze pro-nazi waren of omdat ze de bedoeling hadden te collaboreren. Op veel begrip van hun omgeving moesten ze alvast niet rekenen. De meest gelukkigen waren zij die naar Duitsland konden vertrekken en daar een nieuwe thuis vonden bij hun schoonfamilie. De meeste meisjes bleven al of niet met een kind zitten. Zo vertelt de auteur het verhaal van een meisje dat verkracht werd door de schoolarts die moest onderzoeken of ze een geslachtsziekte had. Ze werd achteraf kaalgeschoren door de kapper die ze kende uit de gereformeerde kerk, en vastgehouden door twee bejaarde mannen.

Na het verschijnen van de eerste druk van haar boek, in de herfst van 2006, zette Diederichs haar onderzoek voort. Deze derde druk bevat nieuw (vaak schokkend) beeldmateriaal en aanvullingen. Intussen zijn we tien jaar verder en nog steeds is het boek van historica Diederichs het enige met dat thema dat in Nederland verschenen is. Bij ons verscheen in 2009 het boek “Koekoekskind door de vijand verwekt” van Gerlinda Swillen. Het onderwerp blijft echter nog steeds onderbelicht. Vooral over de motieven voor het beestige gedrag van de daders is nog maar weinig bekend.

Diederichs boek bevat eindnoten, een bibliografie en een register.